Osobliwości florystyczne

Największą osobliwością florystyczną województwa śląskiego są dwa gatunki endemiczne Polski: warzucha polska Cochlearia polonica, rosnąca na siedliskach zastępczych w źródliskach Centurii w okolicy Zawiercia, Wiercicy w Złotym Potoku i Rajecznicy koło Ołudzy oraz przytulia krakowska Galium cracoviense, występująca na wapiennych skałkach w okolicach Olsztyna koło Częstochowy. Warzucha polska i przytulia krakowska należą do tzw. neoendemitów, które wyodrębniły się jako gatunki, podgatunki lub odmiany dopiero w okresie polodowcowym i z uwagi na specyfikę zajmowanych siedlisk oraz biologię rozwoju nie zdołały się rozprzestrzenić na większy obszar. Występowanie obydwu tych taksonów ograniczone jest do obszaru Polski, a obecnie wyłącznie do granic województwa śląskiego.

W województwie śląskim jedyne w Polsce miejsca występowania mają także: tojad lisi Aconitum lycoctonum subsp. lycoctonum (w okolicy Żywca) i wilczomlecz pstry Euphorbia epithymoides (w okolicy Siewierza i Dąbrowy Górniczej).

Na obszarach górskich województwa występują endemity oraz subendemity zachodniokarpackie: urdzik karpacki Soldanella carpatica, świerzbnica karpacka Knautia kitaibelii, tojad mocny morawski Aconitum firmum subsp. moravicum, szafran spiski Crocus scepusiensis oraz ogólnokarpackie: dzwonek piłkowany Campanula serrata, dzwonek wąskolistny Campanula polymorpha, żywokost sercowaty Symphytum cordatum, żywiec gruczołowaty Dentaria glandulosa, złocień okrągłolistny Leucanthemum waldsteinii.

Tekst opracowano na podstawie publikacji: J.B. Parusel, A. Urbisz (red.) 2012. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. [w:] J. B. Parusel (red.). Czerwone listy wybranych grup grzybów i roślin województwa śląskiego. Raporty Opinie 6.2: 105-177. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.